TOTAL DİZ PROTEZİ
TOTAL DİZ PROTEZİ
Diziniz artrite bağlı olarak ileri düzeyde hasar görmüşse yürüme ve merdiven çıkma gibi basit günlük aktiviteleri yapmakta zorlanabilirsiniz. Otururken ve hatta uzanırken bile ağrı hissedebilirsiniz. Şayet ilaçlar veya yürüme yardımcı cihaz kullanımı yeterli rahatlama sağlamıyorsa Total Diz Protezi uygulaması tedavide düşünülebilir. Protez cerrahisi ağrıyı azaltmak, bacaktaki deformiteyi düzeltmek ve normal diz fonksiyonlarını tekrar kazanmak için etkili ve güvenli bir tedavi seçeneğidir.
Total Diz Protezi ilk olarak 1968 yılında uygulanmıştır. Takip eden yıllarda gerek cerrahi teknikteki gelişmeler gerekse protez materyal ve dizaynındaki gelişmelerden dolayı bu tedavinin etkinliği belirgin olarak artmıştır. Total Diz Protezi tüm tıptaki en başarılı uygulamalardan bir tanesidir.
ANATOMİ
Diz vücudumuzdaki en geniş eklemdir ve günlük aktivitelerin çoğunu yapabilmek için sağlıklı diz eklemlerine sahip olmamız gereklidir. Diz eklemi uyluk kemiği (femur) alt ucu, bacak kemiği (tibia) üst ucu ve diz kapağından (patella) oluşmuştur. Bu üç kemiğin birbirleri ile temas eden bölümleri eklem kıkırdağı ile kaplıdır. Bu yapı kemikleri korur ve birbirleri üzerinde kolayca hareket etmelerini sağlar. Menisküsler femur ve tibia arasına yerleşmiştir. Bunlar C şeklinde şok emici özelliği olan yapılardır.
Geniş ligamanlar femur ve tibiayı bir arada tutarak diz ekleminin sabit kalmasını sağlarlar. Uyluğun uzun kasları da diz hareketleri için güç oluşturur.
Diz eklemi içindeki tüm yapılar sinovial membran adı verilen bir örtü ile örtülmüştür. Bu membran eklem sıvısı salgılar ve bu sıvının eklem kıkırdağı kayganlığını arttırıcı etkisi vardır.
Normal bir dizde tüm bu komponentler bir uyum içinde çalışır. Fakat hastalıklar veya yaralanmalar bu uyumu bozabilir. Sonuç olarak ağrı, kas zayıflığı ve fonksiyonlarda kötüleşme izlenir.
Normal Diz Anatomisi
SIK KARŞILAŞILAN DİZ AĞRISI NEDENLERİ
Kronik diz ağrısı ve sakatlığının en sık nedeni artritlerdir. Birçok artrit tipi olmasına rağmen diz ağrısına en sık sebep olan 3 tip artrit vardır; Osteoartrit, romatoid artrit ve Posttravmatik artrit.
Osteoartrit: Bu yaşla ilişkili olan aşınma tipindeki artrittir. 50 yaş ve üzeri hastalarda izlense de genç hastalarda da görülebilir. Kemiklerin uç kısımlarını örten kıkırdak yumuşar ve zamanla aşınır. Kemik uçları birbirine sürter, zamanla diz ekleminde ağrı ve sertlik oluşur.
Romatoid Artrit: Eklemi saran sinovial membran yapısında yangı (inflamasyon) vardır ve membran zamanla kalınlaşır. Bu kronik yangı kıkırdağa zarar verir ve zamanla kıkırdak kaybı, ağrı ve sertlik oluşur. Romatoid artrit İnflamatuvar artritlerin en sık karşılaşılan tipidir.
Posttravmatik Artrit: Bu durum ciddi diz yaralanması sonrası ortaya çıkar. Diz eklemini çevreleyen kemiklerin kırıkları veya ligamanların yırtıkları eklem kıkırdağına zamanla zarar vererek diz ağrısı ve diz hareketlerinde kısıtlılığa yol açar.
TOTAL DİZ PROTEZİ NASIL YAPILIR
Aşağıda total diz protezinin nasıl yapıldığını gösteren video bağlantı noktasını bulabilirsiniz.
Total Diz Protezi uygulamasında 4 temel basamak vardır;
Kemiklerin hazırlanması: Tibia ve femur kemiklerinin uçlarındaki hasarlı kıkırdak küçük miktarda kemikle birlikte tibia ve femur uçlarından çıkartılır.
Protez parçalarının pozisyonu: Çıkartılan kıkırdak ve kemik alanlarına protezin metal parçaları tekrar eklem yüzü oluşturacak şekilde yerleştirilir. Bu metal parçalar kemik üzerine çimento ile bağlanabilir veya kemiğe sıkıştırılarak yerleştirilebilir.
Patella eklem yüzünün değiştirilmesi: Patella arka yüzündeki (Eklem yüzü) hasarlı kıkırdak kesilerek onun yerine plastik düğme kemik çimentosu yardımıyla yerleştirirlir. Her cerrah bu uygulamayı yapmayı tercih etmeyebilir, uygulamaya her bir hasta için ayrı ayrı karar verilir. Cerrahın tercihine kalmıştır.
Boşluk doldurucu plastik parçanın takılması: Bu plastik boşluk doldurucu metal komponentler arasına yerleştirilir, düz bir kayma yüzeyi oluşturduğu gibi metallerin birbiri ile olan temasını önler.
TOTAL DİZ PROTEZİ AMELİYATI KİME UYGULANIR
Bu ameliyattan fayda görecek hastalar;
Yürüme, merdiven çıkma, sandalyeye oturup kalkma gibi günlük aktiviteleri kısıtlayan diz ağrısı ve sertliği olan hastalar, ağrısız olarak kısa mesafelerde dahi yürüme zorluğu çeken hastalar
Gündüz veya geceleri dizinde istirahat ağrısı olan hastalar
Dizlerinde istirahat veya ilaçla düzelmeyen kronik yangısı ve şişliği olan hastalar
Deformitesi: içe veya dışa doğru diz eğriliği olan hastalar
Antiinflamatuvar ilaçlar, kortizon enjeksiyonları, eklem yüzeylerinin kayganlığını arttıran enjeksiyonlar, fizik tedavi ve diğer uygulamalardan veya diğer tip cerrahi uygulamalardan fayda görmemiş hastalar
Total Diz Protezi uygulamasında kesin yaş veya kilo kısıtlaması yoktur. Cerrahi kararı hastanın ağrısı ve sakatlığı değerlendirilerek alınır. Total Diz Protezi uygulaması yapılan hastalar genellikle 50–80 yaş arasındadır fakat cerrahlar her hastayı bireysel olarak değerlendirirler. Total Diz Protezi Jüvenil artriti olan çok genç hastalarda ve dejeneratif artriti olan yaşlı hastalarda güvenle uygulanabilir.
TOTAL DİZ PROTEZİ UYGULAMASINDA BEKLENTİLER
Ameliyat kararı alırken hasta için en önemli nokta bu ameliyatın neler yapabileceğini ve neler yapamayacağını net olarak anlamış olmaktır. Total Diz Protezi yapılan hastaların %90’ından fazlası diz ağrısında belirgin azalma olduğunu ve günlük yaşam aktivitelerinin yapılmasında rahatlama olduğunu bildirmişlerdir. Ancak unutmayınız ki Total Diz Protezi uygulaması dizinizde artrit gelişmeden önce yapabildiklerinizden daha fazlasını yapmanızı sağlayamaz.
Normal kullanımla birlikte diz protezinin aradaki boşluğu dolduran plastik parçasında zamanla aşınma meydana gelir. Aşırı aktivite veya aşırı kilo bu aşınmayı hızlandırarak protezin gevşemesine ve ağrılı hale gelmesine sebep olabilir. Bu nedenle koşma, atlama, jogging ve diğer yüksek darbeli ve aktiviteli sporlardan hayatınızın geri kalan döneminde kaçınmanız önerilir.
Total diz protezi uygulaması sonrası gerçekçi aktiviteler sınırsız yürüme, yüzme, golf, araba kullanma, bisiklet kullanma, salon dansları ve diğer düşük darbeli sporlardır.
Uygun aktivite ayarlaması ile Total Diz Protezi uygulaması sonrası yıllarca problemsiz olarak yaşamınıza devam edebilirsiniz.
TOTAL DİZ PROTEZİ CERRAHİ UYGULAMASININ OLASI KOMPLİKASYONLARI
Total Diz Protezi uygulaması sonrası komplikasyon oranı son derece düşüktür. Eklem enfeksiyonu gibi ciddi komplikasyonlarla hastaların %2’sinden azında karşılaşılır. Kalp krizi, inme gibi majör medikal komplikasyonlar ise çok daha az sıklıkta izlenir. Hastada kronik hastalıkların varlığı komplikasyon sıklığını arttırabilir. Bu komplikasyonlar nadir izlense de, ortaya çıktıklarında tam iyileşmeyi sınırlandırabilir veya iyileşme süresini belirgin olarak arttırabilir.
.Enfeksiyon
Yüzeysel olarak cerrahi yarada veya derinde protez çevresinde izlenebilir. Siz hastanedeyken oluşabileceği gibi eve gittikten sonra da ortaya çıkabilir. Hatta yıllar sonra her şey yolunda giderken de aniden oluşabilir. Yara bölgesindeki önemsiz enfeksiyonlar genelde antibiyotiklerle tedavi edilirler. Daha önemli olan yüzeysel enfeksiyonlar veya derin enfeksiyonlarda ilave cerrahi uygulamalar ya da protezlerin çıkartılması gerekebilir. Vücudunuzda oluşan herhangi bir enfeksiyon, uzak bölgede olsa bile protezinize yayılabilir
Kan Pıhtıları
Bacaklarda veya pelvisteki toplardamarlarda kan pıhtısı oluşumu Total Diz Protezi uygulaması sonrası en sık izlenen komplikasyondur. Bu pıhtılar tutundukları toplardamar duvarından ayrılıp serbest kalır ve kan akımı ile akciğerlere ulaşırlarsa hayatı tehdit eden klinik durumlara sebep olabilirler. Bu nedenle ameliyattan hemen sonra kan sulandırıcı ilaç kullanılmaya ve erken dönemde egzersizlere başlanarak ve de hastalar erken mobilize edilerek bu komplikasyona yönelik önlemler alınır. Bunun yanında bacakların belli zaman aralıklarıyla kalp seviyesinden yüksekte tutulması, dolaşımı arttıran bacak egzersizleri, yüzeysel toplardamarları sıkıştıran çoraplar kullanılabilir. Ameliyat öncesinde diz eklem hareket genişliği yetersiz olan hastalarda ameliyat sonrasında da hareket kısıtlılığı görülme riski daha fazladır.
Protezle ilgili problemler
Yıllar sonra proteziniz aşınabilir veya gevşeyebilir. Bunun sıklıkla sebebi her gün yaptığımız aktivitelerdir. Osteolizis adı verilen kemikteki biyolojik incelme de buna sebep olabilir. Şayet gevşeme ağrılı ise revizyon adı verilen ikinci bir cerrahi uygulamaya ihtiyaç olabilir. Dizde ameliyat sonrası genellikle 110 derece hareket açıklığı beklense de bazen protez uygulanan eklemde aşırı fibröz doku oluşumuna bağlı olarak hareketler beklendiği kadar olmayabilir.
Diğer Komplikasyonlar
Damar ve sinir yaralanması, kanama, kırık, sertlik izlenebilir. Az sayıda hastada ameliyat sonrasında ağrı devam edebilir veya yeni ağrı oluşabilir.
CERRAHİYE HAZIRLIK
Genel Medikal Değerlendirme
Total kalça protezi ameliyatına karar verdikten sonra yapılması gereken genel sağlık durumunun değerlendirilmesi ve ameliyata engel bir rahatsızlığın olup olmadığının araştırılmasıdır. Ameliyatın ve iyileşme döneminin başarılı olması için hastanın ameliyat öncesinde sağlıklı olduğu veya mevcut hastalıkları ilgili branşların değerlendirmeleriyle hastalıkların kontrol altında olduğu kanıtlanmalıdır. Hastaların çoğunda kalp hastalığı gibi kronik bir rahatsızlık mevcuttur ve kardiyolog vb. uzmanlar tarafından ameliyat öncesi değerlendirilmeleri gerekli olabilir.
Testler
Hastanın genel sağlık durumunun değerlendirilmesi ve mevcut rahatsızlıklarının kontrol altında olup olmadığının anlaşılması için ameliyat öncesi laboratuar değerlendirmeleri yapılır.
Kardiyak değerlendirme; EKG (Elektrokardiyografi)
Solunum sistemi değerlendirmesi; Akciğer radyografisi
Böbrek fonksiyon testleri: Soyum, Potasyum, Klor, Üre, Kreatinin
Karaciğer Fonksiyon testleri: Alanin transaminaz, aspartat transaminaz
Kanama diyatez testleri: protrombin zamanı, aktive parsiyel tromboplastin zamanı
Kan grubu tayini
Enfeksiyon tarama testleri: Sedimentasyon, C-reaktif protein, lökosit, tam idrar analizi
Kan şekeri tayini, şeker hastalığı öyküsü olanlarda: HbA1c tayini
Hastada var olan kronik hastalıklara bağlı olarak ameliyat öncesi değerlendirme tetkikleri çeşitlilik gösterebilir.
Cildin Hazırlanması
Ameliyat öncesinde ciltte herhangi bir iltihap odağı olmamalı ve cilt iritasyonlara maruz bırakılmamalıdır. Şayet ciltte iltihap odağı varsa veya cilt iritasyonu mevcutsa ameliyat öncesi mutlak değerlendirilmesi ve tedavisi gereklidir.
İlaç Kullanımı
Sürekli kullanılan ilaçlar varsa ameliyat öncesi mutlak olarak doktorunuza bilgi veriniz. Birçok ilacın kanamaya neden olması, yara iyileşmesini geciktirmesi gibi bazı yan etkileri olduğundan ameliyattan belli bir süre önce bırakılması gerekebilir.
Kilo Kaybı
Şayet aşırı kiloluysanız sizden ameliyat öncesinde bir miktar kilo vermeniz istenebilir. Böylece ameliyat olan dizin üzerine aşırı stres binmesi engellendiği gibi, cerrahi risklerde azaltılabilir.
Dişlerin Değerlendirmesi
Total Diz protezi uygulaması sonrası protez enfeksiyonları nadir izlenir. Şayet bakteri kan dolaşımına geçerse protez enfeksiyonu oluşabilir. Diş hastalıkları ile uygulamalar sırasında (diş çekilmesi, peridontal uygulamalar vs.) bakteriler kan dolaşımına geçebilir. Bu nedenle kalça protez cerrahisi öncesinde tüm diş problemleri tedavi edilmiş olmalıdır.
Üriner Sistem değerlendirmesi
Mevcut Üriner sistem enfeksiyonu olan ya da sıklıkla üriner sistem enfeksiyonu geçirdiğini rapor eden hastaların ameliyat öncesinde ürolojik değerlendirmeleri rutin olarak yapılmalıdır. Prostat öyküsü olan yaşlı erkek hastaların da ilgili rahatsızlıklarını protez cerrahisi öncesi tedavi ettirmeleri önerilir.
Sosyal Planlama
Ameliyattan hemen sonra yardımcı cihazlarla (walker veya koltuk değnekleri) yürüyebilecek olsanız da alışveriş, yemek pişirme, banyo yapma, çamaşır yıkama gibi işler için birkaç hafta süre ile yardım almanız gerekecektir. Şayet yalnız yaşıyorsanız hastaneden çıkmadan önce size evde yardımcı olacak birini ayarlamanız gerekir.
Evdeki Planlamalar
Evinizde yapacağınız birkaç değişiklik iyileşme döneminiz boyunca size yardımcı olacaktır. Aşağıdaki uygulamalar günlük aktiviteler sırasında siz yardımcı olabilir;
Duş ya da banyodaki tutunma çubuklarını ve güvenlik barlarının gevşemiş olmadığından emin olun, onları güvenli olacak şekilde sıkıştırın
Tüm merdivenlerdeki tutunma kollarını sağlamlaştırın
İyileşmenin erken döneminde sert yastığı ve arkalığı ile 2 kolu olan sabit bir koltuk kullanın.
Yanlarda tutacakları olan tuvalet yükselticisi kullanın
Banyo yaparken sabit bir duş bankı ya da sandalyesi kullanın
Banyoda uzun saplı sünger ya da duş hortumu kullanın
Gevşek ve dağınık olan tüm halılar, elektrik kabloları evdeki yürüme alanlarından uzaklaştırılmalıdır
CERRAHİ İLE İLGİLİ KONULAR
Büyük olasılıkla ameliyat olacağınız gün hastaneye ulaşacaksınız.
Anestezi
Daha önce anestezi doktoru tetkiklerinizi değerlendirerek ameliyata engel bir durum olup olmadığı ve hangi tip anestezinin size uygun olduğu hakkında sizi bilgilendirmiş olmalı. En sık kullanılan anestezi tipleri genel anestezi (uyutulursunuz) ve spinal/Epidural anestezi ya da bölgesel sinir bloğu anestezisidir (uyanıksınızdır fakat belinizden aşağıyı hissetmezsiniz).
Kullanılacak Protez Parçaları
Birçok farklı tasarım ve materyal günümüzde protez cerrahisinde kullanılmaktadır. Hepsinde genelde 4 temel parça vardır; femoral komponent, tibial komponent, patella komponenti ve boşluk doldurucu plastik parça.
Bu protez parçaları kemiğin protez parçasının yüzeyi ile birleşebileceği şekilde kemiğin içine sıkıştırılarak yerleştirilebilir (çimentosuz protez uygulaması-nadir kullanılır) ya da kemik çimentosu ile yerine sabitlenebilir (çimentolu protez uygulaması-sıklıkla tercih edilir).
Yöntem
Ameliyatınız 1–2 saat sürebilir. Ameliyat sırasında diz ekleminde hasarlı kıkırdak ve kemik çıkartılır. Daha sonra metal ve boşluk dolduran plastik protezler uygun pozisyonda yerleştirilir.
Ameliyattan sonra birkaç saat derlenme odasında anestezinin etkisi geçene kadar takip edilirsiniz, tam olarak uyandıktan sonra odanıza alınırsınız.
HASTANEDE YATTIĞINIZ DÖNEMDE YAPILAN UYGULAMALAR
Ağrı Tedavisi
Ameliyat sonrası biraz ağrı hissedeceksiniz. Ancak rahat etmeniz için size gerekli ağrı kesici ilaçlar verilecek. Protez cerrahisi sonrası ağrı tedavisi iyileşmenin önemli bir parçasıdır. Ağrı azalıp kendinizi daha rahat hissettikten sonra hareketlere başlayabilirsiniz, hızla gücünüzü tekrar kazanırsınız. Ameliyat sonrasında ağrı azalmıyorsa doktorunuza haber veriniz.
Fizik Tedavi
Ameliyattan hemen sonra ayak ve ayak bileği hareketleri teşvik edilerek bacak kan akımının arttırılması ve dolayısıyla bacaklarda şişliğin ve kan pıhtısı oluşumunun önlenmesi hedeflenir.
Yürüme ve hafif aktiviteler iyileşmeniz için önemlidir, ameliyat günü veya 1 gün sonra aktivitelere başlanır. İlk yapılanlar yürüme desteği aracılığı ile ayakta durma ve yürüme aktiviteleridir. Ameliyattan sonraki 1. günde fizyoterapist eşliğinde egzersiz çalışmaları başlar. Fizyoterapist size diz bölgesindeki kasları güçlendiren, yürüme ve günlük aktiviteler için gerekli olan egzersizleri öğretir.
Ameliyat sonrası 2. günden itibaren dizlerde pasif hareket sağlayan sürekli pasif hareket cihazı kullanılır (Sabah 1 saat, öğlenden sonra 1 saat).
Akciğer Enfeksiyonlarının Önlenmesi
Ameliyat sonrası erken dönemde hastalar genelde yüzeysel (kuvvetsiz, derin olmayan) nefes alırlar. Bu genelde anestezi, ağrı kesiciler ve yatakta uzun süre geçirmekle ilişkilidir. Bu yüzeysel solunum akciğerlerin bir kısmının yetersiz havalanmasına ve sönmesine (Atalektazi) neden olabilir. İşte bu durum akciğer enfeksiyonuna zemin hazırlar. Bunu önlemek için sık ve derin nefes almak gerekir. Size derin nefes alıp vermenizi sağlayacak spirometre adında bir cihaz verilecek ve bu cihazla çalışmalara başlayacaksınız.
EVDEKİ İYİLEŞME DÖNEMİ
Yara tedavisi
Cerrahi yara bölgesindeki dikişler ameliyattan sonra yaklaşık 2. haftada alınır. Bu dönemde yaranın ıslak tutulmaması belli aralıklarla yaranın durumuna göre pansuman yapılması ve yara bölgesinin elbiselerle rahatsız edilmemesi için pansumanla kapatılması önerilir.
Diyet
Ameliyattan sonra birkaç hafta iştah kaybı olması doğaldır. Dengeli beslenme, sıklıkla demir desteği, yumuşak doku iyileşmesinde ve kas gücünün geri kazanılmasında son derece önemlidir. Bolca sıvı tüketiniz.
Aktivite
Egzersizler, özellikle ilk haftalarda, evdeki tedavinin bir parçasıdır. Ameliyattan sonraki 3–6 hafta arasında hafif seviyedeki normal günlük yaşam aktivitelerini yapabilecek düzeye gelmelisiniz. Geceleri izlenen rahatsızlıklar ve aktivite ile ortaya çıkan rahatsızlıklar birkaç hafta boyunca devam edebilir.
Hareketliliğinizi arttırmak için düzenli şekilde yavaşça artan bir yürüme programı uygulanır. Başlangıçta evde yürürken sonra dışarıda yürümeye başlayabilirsiniz.
Oturma, ayakta durma, merdiven çıkma gibi diğer ev içi aktivitelere devam edilir.
Diz hareket genişliğini tekrar kazanmak ve diz çevresi kasların güçlenmesini sağlamak için günde birkaç kez özel egzersizler yapılır. Büyük olasılıkla herhangi bir yardım olmaksızın siz bu egzersizleri yapabilirsiniz. Ancak isterseniz evde veya fizik tedavi merkezinde fizyoterapistler size yardımcı olacaktır.
Arabaya konforlu bir şekilde binmeye olanak sağlayacak kadar dizleriniz kıvrıldığı zaman ve fren yapma/hızlanma için yeterli reaksiyon süresi oluşturacak kaz gücü ve kontrolüne sahip olduğunuzda araba kullanabilirsiniz. Bu durum genellikle ameliyattan 4-6 hafta sonra mümkün olur.
CERRAHİ SONRASI OLUŞABİLECEK PROBLEMLERDEN KORUNMA
Kan pıhtısı bulgularının tanınması
Kan pıhtısı oluşumunu azaltmak içim ameliyat sonrası ilk birkaç hafta boyunca kan sulandırıcı ilaç kullanılır. Bu ilaç kullanımı hastane başlar ve evde devam eder. Bu dönemde aşağıdaki bulgulardan herhangi biri oluşursa doktorunuza derhal haber verin.
Kan pıhtısı oluşum bulguları;
Cerrahi kesi yeriyle alakasız olarak baldırda veya bacakta ağrı
Baldırda kızarıklık veya hassasiyet
Uylukta, bacakta, ayak bileği ve ayakta beklenmeyen şişlik
Pulmoner emboli bulguları;
Ani oluşan soluk alıp vermede zorlanma
Ani başlayan göğüs ağrısı
Öksürükle birlikte lokalize göğüs ağrısı
Enfeksiyonun Önlenmesi
Total Diz Protezi uygulaması sonrası oluşan enfeksiyonun en sık nedeni diş tedavi girişimleri, idrar yolu enfeksiyonları ve cilt enfeksiyonları sonrasında kan dolaşımına geçen bakterilerdir. Ameliyat oluktan sonraki dönemlerde, bakterilerin kan dolaşımına girmesine neden olabilen diş tedavileri (dişlerin temizletilmesi dâhil) veya herhangi bir cerrahi uygulama öncesinde antibiyotik kullanmanız gerekir. Eklem protezi olan ve normal immün sisteme sahip hastalarda da koruyucu antibiyotik kullanımı önerilmektedir.
Enfeksiyonun tanısal bulguları;
İnatçı 38 C0 ve üzerindeki ateş
Üşüme ve titreme
Dizdeki cerrahi yara bölgesinde kızarıklık, hassasiyet ve/veya şişlik
Dizdeki cerrahi insizyon hattından sızıntı olması
Hem aktivite ile hem de istirahat sırasında artan ağrı
Düşmelerden kaçınılması
Ameliyat sonrası ilk birkaç haftadaki düşmeler diz protezinize zarar verebilir ve yeni bir cerrahi tedavi gereksinimi doğurabilir. Diz bölgesi kasları tam güçleninceye ve diz hareket genişliğiniz normale dönünceye kadar merdivenler özellikli riskli alanlardır. Denge, elastikiyet ve gücünüz normale dönene kadar baston, koltuk değneği veya yardımcı yürüme cihazı kullanmalısınız. Hangi yardımcı cihazın ne zaman kullanılması gerektiğini ve bu cihazları kullanmayı ne zaman güvenle bırakmanız gerektiğini cerrahınız siz söyleyecektir.
Başlangıçta Dizinizi Farklı Hissedebilirsiniz
Total diz protezi uygulamasında diz hareketlerinde belirgin düzelme amaçlanır fakat tam hareket genişliğini yeniden kazanmak her zaman olası değildir. Genelde ameliyat sonrası dizinizin ne kadar hareket edeceği dizinizin ameliyat öncesindeki hareket genişliği ile doğrudan ilişkilidir.
Emeklemek bazen rahatsızlık verebilir fakat zararlı değildir, buna rağmen önerilmez. Hastaların neredeyse tümü dizini merdiven çıkacak kadar güçlendirir, arabaya binip inecek kadar da kıvırabilir.
Hastaların bir kısmı dizi kıvırırken yada yürürken protez komponentlerinden kaynaklanan bir klik sesi duyabilirler. Bu normaldir ve zamanla azalır.
Cerrahi kesi alanı çevresinde cildinizde his kaybı olabilir, dizinizde zorlamalı kıvırma aktiviteleri sonrasında sertlik hissedebilirsiniz. Bu farklılıklar zamanla azalır.
Havaalanları veya binalardaki metal detektörlerden geçerken diz proteziniz nedeniyle uyarı alabilirsiniz. Güvenliğe daha öncede, proteziniz olduğunu ve alarmın aktive olabileceğini bildirin. Doktorunuzdan vücudunuzda metal alaşımdan yapılmış bir protez olduğunu bildiren yazı alabilirsiniz ve yetkililere gösterebilirsiniz.
Diz Protezinin Korunması
Diz protezinizi korumak ve ömrünü uzatmak için birçok şey yapılabilir;
Cerrahi sonrası diz çevresi kaslarında uygun güç, diz ekleminde yeterli hareket genişliği oluncaya kadar günlük egzersiz programınıza devam ediniz.
Düşme ve yaralanmalardan kaçınmak için özel önlemler alınız.
Diz proteziniz olduğu konusunda diş doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Diş tedavileri öncesinde antibiyotik kullanmanız gerekecektir.
Ameliyat sonrasında belli aralıklarla herhangi bir şikâyetiniz olmasa bile rutin takip muayeneleriniz ve radyolojik tetkikleriniz yapılmalıdır.
Diz Protezinizin Ömrünü Uzatabilirsiniz
Günümüzde, uygulanan Total Diz Protezlerinin %90’ından fazlası uygulama sonrasında 15 yıl geçmesine rağmen halen iyi fonksiyon göstermektedir. Ameliyat sonrası size anlatılan kurallara uyarsanız, protezinizi ve genel sağlık durumunuzu yeterince korursanız protezinizin uzun dönemde başarılı bir sonuca ulaşmasına siz de katkı sağlarsınız.
Bu sayfanın hazırlanmasında American Academy of Orthopaedic Surgeon Orthoinfo internet sayfasından yararlanılmıştır (http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00377).
