TOTAL KALÇA PROTEZİ
TOTAL KALÇA PROTEZİ
Şayet kalça ekleminiz artrit, kırık veya diğer sebeplerden dolayı hasar görmüşse yürüme, merdiven inip çıkma ve sandalyeye oturup kalkma gibi aktiviteleri yapmak zorlaşabilir ve bu aktiviteler ağrılı olabilir. Zamanla kalça eklem sertliği (hareket kısıtlılığı) oluşacağından ayakkabı ve çorap giyme zorlaşır. İstirahat sırasında dahi kalça bölgesinde rahatsızlık hissi olabilir.
İlaç kullanımı, günlük aktivitelerin yeniden düzenlenmesi, baston ve benzeri desteklerin kullanılması ile şikayetler yeterince azalmıyorsa Kalça Protezi uygulaması tedavide düşünülebilir. Total kalça Protezi uygulaması günümüzde güvenli ve ağrının azaltılmasında, kalça eklem hareket genişliğini arttırılmasında, zorlaşmış olan normal günlük aktivitelerin tekrar kazanılmasında etkili bir cerrahi tedavi yöntemidir.
İlk Total kalça Protezi cerrahisi 1960 yılında uygulanmıştır, cerrahi teknikler ve kullanılan protez malzemelerinin teknolojisi günümüze kadar sürekli gelişerek uygulamanın etkinliğini son derece arttırmıştır.
ANATOMİ
Kalça eklemi vücudun en büyük eklemlerinden birisidir. Bu eklem asetabulum ve femur başından oluşur. Asetabulum çanak şeklindedir ve pelvis kemiğinin bir parçasıdır. Femur başı ise uyluk kemiğinin üst ucudur ve top şeklinde, kısmen yuvarlaktır (Şekil 1). İşte bu top ve çanak karşılıklı gelerek kalça eklemini oluşturur. Hareketler sırasında çanak kısmı sabit kalırken topa benzer kısım çanak içinde tüm yönlerde hareket eder.
Eklemi oluşturan çanak ve top kemiklerinin üzeri eklem kıkırdağı ile örtülmüştür. Eklem kıkırdağı pürüzsüzdür ve kalça eklemindeki hareketleri kolaylaştırır.
Eklemin iç yüzü sinovial membran adı verilen ince bir doku ile örtülüdür. Bu yapı az miktarda eklem sıvısı oluşturarak kıkırdağın kayganlığını sağlar, kalça hareketleri sırasında oluşan sürtünmenin neredeyse tümünü ortadan kaldırır.
Eklem kapsülü yumuşak doku bantlarından oluşmuştur ve bu bantlar ligaman olarak adlandırılır. Bunlar top ve çanağı birbirine bağlayarak eklemin hareketleri sırasında bir arada durmasını (stabiliteyi) sağlar.
Şekil 1: Normal kalça eklemi
SIK KARŞILAŞILAN KALÇA AĞRISI NEDENLERİ
Kronik kalça ağrısının ve sakatlığının en sık nedeni artrittir (Şekil 2). Osteoartrit, travmatik artrit, romatoid artrit bu hastalığın sık görülen türleridir.
Osteoartrit: Yaşla ilişkili olan aşınma tipindeki artrittir. Genellikle 50 yaş ve üzerinde izlenir. Bu hastaların ailelerinde de benzer durum genelde vardır. Kalça ekleminde birbiri ile eklemleşen kemiklerin üzerini örten kıkırdak zamanla aşınır. Takiben kemikler birbirine dayanarak sürtünmeye başlar, bu durum kalça ağrısına ve sertliğine neden olur. Osteoartrit aynı zamanda çocukluk çağındaki kalça gelişiminde izlenen beli veya belirsiz düzensizliklerle oluşabilir veya daha hızlı ilerleyebilir.
Romatoid Artrit: Otoimmün bir hastalıktır. Eklem içini örten sinovial membran kalınlaşır ve membranda yangı (inflamasyon) izlenir. Bu kronik yangı kıkırdağa hasar verebilir, ağrı ve sertliğe neden olur.
Posttravmatik Artrit: Ciddi kalça yaralanmaları ve kırıkları sonrasında oluşur. Kıkırdak hasar görür ve zamanla kalçada ağrı ve serliğine sebep olur.
Avaskuler nekroz: Kalça çıkığı gibi kalçada izlenen bir yaralanma femur başı kanlanmasını bozabilir. Bu avaskuler nekroz olarak adlandırılır. Femur başı kanlanmasının kaybı kemik yüzeyinde çökmeye neden olur ve en sonunda kalça ekleminde artrit oluşur. Bazı hastalıklarda avaskuler nekroza (femur başı kanlanmasının bozulması) sebep olabilir.
Çocukluk çağı kalça hastalıkları: Bazı bebeklerde ve çocuklarda kalça hastalıkları izlenebilir. Çocukluk döneminde başarılı tedavi edilseler de bunlar hayatın ileri döneminde kalça artritine sebep olabilirler. Bunun sebebi kalçanın normal gelişiminin olmaması ve eklem yüzlerinin etkilenmesidir.
Şekil 2: Artritli kalça eklemi
TOTAL KALÇA PROTEZİ UYGULAMASI NASIL YAPILIR?
Total kalça protezinin nasıl yapıldığını gösteren video bağlantısını aşağıda bulabilirsiniz.
Kalça ekleminde kemiklerin hasar görmüş olan bölümleri çıkartılır ve onların yerine protez parçaları yerleştirilir.
Hasarlı femur başı çıkartılır ve onun yerine metal stem (protez parçası) uyluk kemiği (femur) içine yerleştirilir. Protez parçası uyluk kemiği içine ya sıkıştırılarak oturtulur ya da kemik çimentosu yardımıyla sabitlenir.
Metal ya da seramikten yapılmış top stemin üst ucuna takılır. Bu top hasar gördüğü için çıkartılan femur başının yerine geçer.
Asetabulumun (çanağın) hasarlı kıkırdak yüzeyi çıkartılır ve metal bir çanak bu bölgeye yerleştirilir. Metal çanak pelvis kemiği içine sıkıştırılarak oturtulur ve çanak içinden geçerek pelvis kemiğine uzanan vidalar yardımıyla kemik tutunması güçlendirilir. Nadiren plastik çanaklar kemik çimentosu yardımıyla pelvis kemiğine doğrudan sabitlenir.
Plastik, seramik veya metalden yapılmış eklem yüzleri metal çanağın içine yerleştirilerek çıkartılan femur başı yerine yeni takılmış olan topla eklemleşme sağlanır. Böylece düz ve kayan bir yüzey eklemleşmesi elde edilir.
Şekil 3: Total kalça Protezi parçaları
TOTAL KALÇA PROTEZİ ADAYLARI KİMLERDİR?
Total kalça Protezi uygulamasında kesin yaş veya kilo sınırlaması yoktur.
Ameliyat kararı hastanın ağrısı ve sakatlığı göz önüne alınarak verilir, hastanın yaşına bakılmaz. Genelde hastaların çoğu 50–80 yaşlar arasındadır, ancak her bir hasta bireysel olarak değerlendirilmelidir. Total kalça Protezi tüm yaşlarda güvenle uygulanabilir. Jüvenil artrit nedeniyle genç yaşlarda Total kalça Protezi uygulanabileceği gibi dejeneratif artriti olan yaşlı hastalarda da uygulanabilir.
TOTAL KALÇA PROTEZİ AMELİYATINA NASIL KARAR VERİLİR?
Geçerli sebepler;
Yürüme ya da eğilme gibi günlük aktiviteleri sınırlayan kalça ağrısı
Gün içinde ya da geceleyin istirahat halinde de devam eden ağrı
Bacak hareketlerini ya da bacağı kaldırmayı engelleyen eklem sertliği
Antiinflamatuvar ilaçlar, fizik tedavi ve yardımcı yürüme cihazlarının kullanımına rağmen ağrıda yeterli azalma sağlanamaması
TOTAL KALÇA PROTEZİ UYGULAMASINDA BEKLENTİLER
Kalça aktivitelerinde belirgin ağrı azalması ve kısıtlanmış günlük yaşam aktivitelerinde belirgin düzelme gerçekçi beklentilerdir.
Normal gülük aktivitelerle protez parçaları olan çanak ve top arasındaki temas yüzeylerinde zamanla aşınma başlar. Aşırı aktivite veya çok kilolu olmak bu normal aşınmayı hızlandırabilir ve uygulanmış protezin gevşemesine ve ağrılı hale gelmesine yol açabilir. Bu yüzden koşma, yavaş tempolu arazi koşusu, atlama ve diğer yüksek darbeli sporlardan kaçınmak gerekir.
Sınırsız yürüme, yüzme, golf, araba kullanma, seyahat, bisiklet kullanma, dans etme ve diğer düşük darbeli sporlar yapılabilir.
Uygun aktivite düzenlemeleri ile Total kalça Protezi uzun yıllar bozulmadan kalabilir.
CERRAHİYE HAZIRLIK
Genel Medikal Değerlendirme
Total kalça Protezi ameliyatına karar verdikten sonra yapılması gereken genel sağlık durumunun değerlendirilmesi ve ameliyata engel bir rahatsızlığın olup olmadığının araştırılmasıdır. Ameliyatın ve iyileşme döneminin başarılı olması için hastanın ameliyat öncesinde sağlıklı olduğu veya mevcut hastalıkları ilgili branşların değerlendirmeleriyle hastalıkların kontrol altında olduğu kanıtlanmalı. Hastaların çoğunda kalp hastalığı gibi kronik bir rahatsızlık mevcuttur ve kardiyolog vb. uzmanlar tarafından ameliyat öncesi değerlendirilmeleri gerekli olabilir.
Testler
Hastanın genel sağlık durumunun değerlendirilmesi ve mevcut rahatsızlıklarının kontrol altında olup olmadığının anlaşılması için ameliyat öncesi laboratuar değerlendirmeleri yapılır.
Kardiyak değerlendirme; EKG (Elektrokardiyografi)
Solunum sistemi değerlendirmesi; Akciğer radyografisi
Böbrek fonksiyon testleri: Soyum, Potasyum, Klor, Üre, Kreatinin
Karaciğer Fonksiyon testleri: Alanin transaminaz, aspartat transaminaz
Kanama diyatez testleri: Protrombin Zamanı, aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı
Kan grubu tayini
Enfeksiyon tarama testleri: Sedimentasyon, C-realtif protein, lökosit, tam idrar analizi
Kan şekeri tayini, şeker hastalığı öyküsü olanlarda: HbA1c tayini
Hastada var olan kronik hastalıklara bağlı olarak ameliyat öncesi değerlendirme tetkikleri çeşitlilik gösterebilir.
Cildin Hazırlanması
Ameliyat öncesinde ciltte herhangi bir iltihap odağı olmamalı ve cilt iritasyonlara maruz bırakılmamalıdır. Şayet ciltte iltihap odağı varsa veya cilt iritasyonu mevcutsa ameliyat öncesi mutlak değerlendirilmesi ve tedavisi gereklidir.
İlaç Kullanımı
Sürekli kullanılan ilaçlar varsa ameliyat öncesi mutlak olarak doktorunuza bilgi veriniz. Birçok ilacın kanamaya neden olması, yara iyileşmesini geciktirmesi gibi bazı yan etkileri olduğundan ameliyattan belli bir süre önce bırakılması gerekebilir.
Kilo Kaybı
Şayet aşırı kiloluysanız sizden ameliyat öncesinde bir miktar kilo vermeniz istenebilir. Böylece ameliyat olan kalçanın üzerine aşırı stres binmesi engellendiği gibi, cerrahi risklerde azaltılabilir.
Dişlerin Değerlendirmesi
Total kalça protezi uygulaması sonrası protez enfeksiyonları nadir izlenir. Şayet bakteri kan dolaşımına geçerse protez enfeksiyonu oluşabilir. Diş hastalıkları ile uygulamalar sırasında (diş çekilmesi, peridontal uygulamalar vs.) bakteriler kan dolaşımına geçebilir. Bu nedenle kalça protez cerrahisi öncesinde tüm diş problemleri tedavi edilmiş olmalıdır.
Üriner Sistem değerlendirmesi
Mevcut Üriner sistem enfeksiyonu olan ya da sıklıkla üriner sistem enfeksiyonu geçirdiğini rapor eden hastaların ameliyat öncesinde ürolojik değerlendirmeleri rutin olarak yapılmalıdır. Prostat öyküsü olan yaşlı erkek hastaların da ilgili rahatsızlıklarını protez cerrahisi öncesi tedavi ettirmeleri önerilir.
Sosyal Planlama
Ameliyattan hemen sonra yardımcı cihazlarla (walker veya koltuk değnekleri) yürüyebilecek olsanız da alışveriş, yemek pişirme, banyo yapma, çamaşır yıkama gibi işler için birkaç hafta süre ile yardım almanız gerekecektir. Şayet yalnız yaşıyorsanız hastaneden çıkmadan önce size evde yardımcı olacak birini ayarlamanız gerekir.
Evdeki Planlamalar
Evinizde yapacağınız birkaç değişiklik iyileşme döneminiz boyunca size yardımcı olacaktır. Aşağıdaki uygulamalar günlük aktiviteler sırasında siz yardımcı olabilir;
Duş ya da banyodaki tutunma çubuklarını ve güvenlik barlarının gevşemiş olmadığından emin olun, onları güvenli olacak şekilde sıkıştırın
Tüm merdivenlerdeki tutunma kollarını sağlamlaştırın
İyileşmenin erken döneminde sert yastığı ve arkalığı ile 2 kolu olan sabit bir koltuk kullanın. Koltuğun yastığı dizlerin kalçalardan daha aşağıda kalmasını sağlamalıdır.
Tuvalet yükselticisi kullanın
Banyo yaparken sabit bir duş bankı ya da sandalyesi kullanın
Banyoda uzun saplı sünger ya da duş hortumu kullanın
Giyinmede ve çorap giymede yardımcı cihazlar, uzun saplı ayakkabı çekecekleri kullanarak kalçanızı aşırı eğilmekten koruyun
Kalçaları eğmeden yerdeki objeleri almak için uzun kollu tutucular kullanılabilir
Sandalyeler, koltuklar ve araba için dizleri kalçaların daha altındaki sevide tutabilen sert yastıklar kullanılmalıdır
Gevşek ve dağınık olan tüm halılar, elektrik kabloları evdeki yürüme alanlarından uzaklaştırılmalıdır
CERRAHİ İLE İLGİLİ KONULAR
Büyük olasılıkla ameliyat olacağınız gün hastaneye ulaşacaksınız.
Anestezi
Daha önce anestezi doktoru tetkiklerinizi değerlendirerek ameliyata engel bir durum olup olmadığı ve hangi tip anestezinin size uygun olduğu hakkında sizi bilgilendirmiş olmalı. En sık kullanılan anestezi tipleri genel anestezi (uyutulursunuz) ve spinal/Epidural anestezi ya da bölgesel sinir bloğu anestezisidir (uyanıksınızdır fakat belinizden aşağıyı hissetmezsiniz).
Kullanılacak Protez Parçaları
Birçok farklı tasarım ve materyal günümüzde protez cerrahisinde kullanılmaktadır. Hepsinde 2 temel parça vardır. Top (küre-femur başı) parçası son derece pürüzsüz güçlü metal veya seramik maddesinden yapılır ve çanak (asetabulum) parçası (dışı metal arkalıkla örtülü dayanıklı plastik /seramik/ metal eklem yüzü).
Bu protez parçaları kemiğin protez parçasının yüzeyi ile birleşebileceği şekilde kemiğin içine sıkıştırılarak yerleştirilebilir (çimentosuz protez uygulaması) ya da kemik çimentosu ile yerine sabitlenebilir (çimentolu protez uygulaması). Hangi yöntemin kullanılacağına kemik kalitesi ve kemik gücü gibi birçok faktöre bakılarak karar verilir. Çimentolu femoral protez ve çimentosuz asetabuler protezlerin kombinasyonu birlikte kullanılabilir.
Yöntem
Ameliyatınız birkaç saat sürebilir. Ameliyat sırasında kalça bölgesinden hasarlı kıkırdak ve kemik çıkartılır. Daha sonra metal, seramik, plastik protezler uygun pozisyonda yerleştirilir.
Ameliyattan sonra birkaç saat derlenme odasında anestezinin etkisi geçene kadar takip edilirsiniz, tam olarak uyandıktan sonra odanıza alınırsınız.
HASTANEDE YATTIĞINIZ DÖNEMDE YAPILAN UYGULAMALAR
Ağrı Tedavisi
Ameliyat sonrası biraz ağrı hissedeceksiniz. Ancak rahat etmeniz için size gerekli ağrı kesici ilaçlar verilecek. Protez cerrahisi sonrası ağrı tedavisi iyileşmenin önemli bir parçasıdır. Ağrı azalıp kendinizi daha rahat hissettikten sonra hareketlere başlayabilirsiniz, hızla gücünüzü tekrar kazanırsınız. Ameliyat sonrasında ağrı azalmıyorsa doktorunuza haber veriniz.
Fizik Tedavi
Yürüme ve hafif aktiviteler iyileşmeniz için önemlidir, ameliyat günü veya 1 gün sonra aktivitelere başlanır. İlk yapılanlar yürüme desteği aracılığı ile ayakta durma ve yürüme aktiviteleridir. Ameliyattan sonraki 1. günde fizyoterapist eşliğinde egzersiz çalışmaları başlar. Fizyoterapist size kalça bölgesindeki kasları güçlendiren, yürüme ve günlük aktiviteler için gerekli olan egzersizleri öğretir.
Akciğer Enfeksiyonlarının Önlenmesi
Ameliyat sonrası erken dönemde hastalar genelde yüzeysel (kuvvetsiz, derin olmayan) nefes alırlar. Bu genelde anestezi, ağrı kesiciler ve yatakta uzun süre geçirmekle ilişkilidir. Bu yüzeysel solunum akciğerlerin bir kısmının yetersiz havalanmasına ve sönmesine (Atalektazi) neden olabilir. İşte bu durum akciğer enfeksiyonuna zemin hazırlar. Bunu önlemek için sık ve derin nefes almak gerekir. Size derin nefes alıp vermenizi sağlayacak spirometre adında bir cihaz verilecek ve bu cihazla çalışmalara başlayacaksınız.
EVDEKİ İYİLEŞME DÖNEMİ
Yara tedavisi
Cerrahi yara bölgesindeki dikişler ameliyattan sonra yaklaşık 2. haftada alınır. Bu dönemde yaranın ıslak tutulmaması belli aralıklarla yaranın durumuna göre pansuman yapılması ve yara bölgesinin elbiselerle rahatsız edilmemesi için pansumanla kapatılması önerilir.
Diyet
Ameliyattan sonra birkaç hafta iştah kaybı olması doğaldır. Dengeli beslenme, sıklıkla demir desteği, yumuşak doku iyileşmesinde ve kas gücünün geri kazanılmasında son derece önemlidir. Bolca sıvı tüketiniz.
Aktivite
Egzersizler, özellikle ilk haftalarda, evdeki tedavinin bir parçasıdır. Ameliyattan sonraki 3–6 hafta arasında hafif seviyedeki normal günlük yaşam aktivitelerini yapabilecek düzeye gelmelisiniz. Geceleri izlenen rahatsızlıklar ve aktivite ile ortaya çıkan rahatsızlıklar birkaç hafta boyunca devam edebilir.
Hareketliliğinizi arttırmak için düzenli şekilde yavaşça artan bir yürüme programı uygulanır. Başlangıçta evde yürürken sonra dışarıda yürümeye başlayabilirsiniz.
Oturma, ayakta durma, merdiven çıkma gibi diğer ev içi aktivitelere devam edilir.
Kalça hareket genişliğini tekrar kazanmak ve kalça çevresi kasların güçlenmesini sağlamak için günde birkaç kez özel egzersizler yapılır. Büyük olasılıkla herhangi bir yardım olmaksızın siz bu egzersizleri yapabilirsiniz. Ancak isterseniz evde veya fizik tedavi merkezinde fizyoterapistler size yardımcı olacaktır.
CERRAHİNİN OLASI KOMPLİKASYONLARI
Total kalça protezi uygulaması sonrası komplikasyon izlenme oranı düşüktür. Eklem enfeksiyonu gibi ciddi komplikasyonlara hastaların %2’sinden azında rastlanır. Kalp krizi ve inme gibi ciddi medikal komplikasyonlara çok daha az sıklıkta rastlanır. Ancak cerrahi adaylarının kronik hastalıkları komplikasyon oranlarında ciddi artışa yol açabilir. Çok nadir izlense de bu komplikasyonlar uzayabilir ve tam iyileşmeyi engelleyebilir.
Enfeksiyon
Yüzeysel olarak cerrahi yarada veya derinde protez çevresinde izlenebilir. Siz hastanedeyken oluşabileceği gibi eve gittikten sonra da ortaya çıkabilir. Hatta yıllar sonra her şey yolunda giderken de aniden oluşabilir.
Yara bölgesindeki önemsiz enfeksiyonlar genelde antibiyotiklerle tedavi edilirler. Daha önemli olan yüzeysel enfeksiyonlar veya derin enfeksiyonlarda ilave cerrahi uygulamalar ya da protezlerin çıkartılması gerekebilir. Vücudunuzda oluşan herhangi bir enfeksiyon, uzak bölgede olsa bile protezinize yayılabilir.
Kan Pıhtıları
Bacaklarda veya pelvisteki toplardamarlarda kan pıhtısı oluşumu total kalça protezi uygulaması sonrası en sık izlenen komplikasyondur. Bu pıhtılar tutundukları toplardamar duvarından ayrılıp serbest kalır ve kan akımı ile akciğerlere ulaşırlarsa hayatı tehdit eden klinik durumlara sebep olabilirler. Bu nedenle ameliyattan hemen sonra kan sulandırıcı ilaç kullanılmaya ve erken dönemde egzersizlere başlanarak ve de hastalar erken mobilize edilerek bu komplikasyona yönelik önlemler alınır.
Bacak uzunluk Farkı
Total kalça protezi ameliyatı sonrasında bazen bir bacak diğerinden daha uzun veya daha kısa hissedilebilir. Ameliyat sırasında bacaklarınızın eşit olması için azami çaba gösterilir fakat bazen kalça stabilitesini arttırmak ve normal kalça biyomekaniklerini tekrar oluşturabilmek için bacağınız mecburen uzatılabilir veya kısaltılabilir. Bu durumlarda genellikle kısa olan ekstremitede topuk yükselticisi kullanmak hastayı rahat ettirecektir.
Çıkık
Bu durum, protezin top kısmı çanak kısmı içinden çıktığında gerçekleşir. Ameliyat sonrasında yumuşak dokuların iyileşme dönemi olan ilk birkaç ayda çıkık riski en fazladır. Çıkık çok nadir izlenir. Şayet top çanağın dışına yer değiştirmişse çoğunlukla cerrahi gerektirmeksizin anestezi altında uygulanan kapalı redüksiyonla tedavi edilir. Bu uygulama başarısız olursa cerrahi tedavi gerekebilir.
Gevşeme ve Protezin Aşınması
Yıllar sonra proteziniz aşınabilir veya gevşeyebilir. Bunun sıklıkla sebebi her gün yaptığımız aktivitelerdir. Osteolizis adı verilen kemikteki biyolojik incelme de buna sebep olabilir. Şayet gevşeme ağrılı ise revizyon adı verilen ikinci bir cerrahi uygulamaya ihtiyaç olabilir.
Diğer Komplikasyonlar
Damar ve sinir yaralanması, kanama, kırık, sertlik izlenebilir. Az sayıda hastada ameliyat sonrasında ağrı devam edebilir veya yeni ağrı oluşabilir.
CERRAHİ SONRASI OLUŞABİLECEK PROBLEMLERDEN KORUNMA
Kan pıhtısı bulgularının tanınması
Kan pıhtısı oluşumunu azaltmak içim ameliyat sonrası ilk birkaç hafta boyunca kan sulandırıcı ilaç kullanılır. Bu ilaç kullanımı hastane başlar ve evde devam eder. Bu dönemde aşağıdaki bulgulardan herhangi biri oluşursa doktorunuza derhal haber verin.
Kan pıhtısı oluşum bulguları;
Cerrahi kesi yeriyle alakasız olarak baldırda veya bacakta ağrı
Baldırda kızarıklık veya hassasiyet
Uylukta, bacakta, ayak bileği ve ayakta beklenmeyen şişlik
Pulmoner emboli bulguları;
Ani oluşan soluk alıp vermede zorlanma
Ani başlayan göğüs ağrısı
Öksürükle birlikte lokalize göğüs ağrısı
Enfeksiyonun Önlenmesi
Total kalça protezi uygulaması sonrası oluşan enfeksiyonun en sık nedeni diş tedavi girişimleri, idrar yolu enfeksiyonları ve cilt enfeksiyonları sonrasında kan dolaşımına geçen bakterilerdir. Ameliyat oluktan sonraki dönemlerde, bakterilerin kan dolaşımına girmesine neden olabilen diş tedavileri (dişlerin temizletilmesi dahil) veya herhangi bir cerrahi uygulama öncesinde antibiyotik kullanmanız gerekir. Eklem protezi olan ve normal immün sisteme sahip hastalarda da koruyucu antibiyotik kullanımı önerilmektedir.
Enfeksiyonun tanısal bulguları;
İnatçı 38 C0 ve üzerindeki ateş
Üşüme ve titreme
Kalçadaki cerrahi yara bölgesinde kızarıklık, hassasiyet ve/veya şişlik
Kalçadaki cerrahi insizyon hattından sızıntı olması
Hem aktivite ile hem de istirahat sırasında artan ağrı
Düşmelerden kaçınılması
Ameliyat sonrası ilk birkaç haftadaki düşmeler kalça protezinize zarar verebilir ve yeni bir cerrahi tedavi gereksinimi doğurabilir. Kalça kasları tam güçleninceye ve kalça hareket genişliğiniz normale dönünceye kadar merdivenler özellikli riskli alanlardır. Denge, elastikiyet ve gücünüz normale dönene kadar baston, koltuk değneği veya yardımcı yürüme cihazı kullanmalısınız. Hangi yardımcı cihazın ne zaman kullanılması gerektiğini ve bu cihazları kullanmayı ne zaman güvenle bırakmanız gerektiğini cerrahınız siz söyleyecektir.
Diğer Tedbirler
Uygun iyileşmenin sağlanması ve çıkığın önlenmesi için ilk 6 hafta çok dikkatli olmak gerekir.
Bacak bacak üzerine atmayın
Kalçalarınızı 90 dereceden fazla kıvırmayın
Ayağınızın üzerinde çok fazla içe veya dışa doğru dönmeyin
Uyurken bacakların arasında yastık olsun
BAŞLANGIÇTA FARKLI HİSSEDEBİLİRSİNİZ
Cerrahi kesi alanı çevresinde cildinizde his kaybı olabilir. Kalçanızda özellikle aşırı eğilmeler sırasında sertlik hissedebilirsiniz. Bu farklılıklar zamanla azalır.
Hava alanları veya binalardaki metal detektörlerden geçerken kalça proteziniz nedeniyle uyarı alabilirsiniz. Güvenliğe daha öncede, proteziniz olduğunu ve alarmın aktive olabileceğini bildirin. Doktorunuzdan vücudunuzda metal alaşımdan yapılmış bir protez olduğunu bildiren yazı alabilirsiniz ve yetkililere gösterebilirsiniz.
KALÇA PROTEZİNİN KORUNMASI
Kalça protezinizi korumak ve ömrünü uzatmak için birçok şey yapılabilir.
Cerrahi sonrası kalça kaslarında uygun güç, kalça ekleminde yeterli hareket genişliği oluncaya kadar günlük egzersiz programınıza devam ediniz.
Düşme ve yaralanmalardan kaçınmak için özel önlemler alınız.
Kalça proteziniz olduğu konusunda diş doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Diş tedavileri öncesinde antibiyotik kullanmanız gerekecektir.
Ameliyat sonrasında belli aralıklarla herhangi bir şikayetiniz olmasa bile rutin takip muayeneleri ve radyolojik tetkikler yapılmalıdır.
Bu sayfanın hazırlanmasında American Academy of Orthopaedic Surgeon Orthoinfo internet sayfasından yararlanılmıştır (http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00389).
