Revizyon Total Diz Protezi

REVİZYON TOTAL DİZ PROTEZİ

(Resim ve metin için American Academy of Orthopaedic Surgeons  (AAOS) Hasta bilgilendirme sitesi kaynak olarak kullanılmıştır. Kaynak: https://www.orthoinfo.org/en/treatment/revision-total-knee-replacement/)

REVİZYON TOTAL DİZ PROTEZİ

Primer TDP Anatomisi

Total diz protezi (TDP) tıpta en başarılı cerrahi tedavilerden birisidir. Hastaların çoğu bu ameliyattan sonra ağrısız ve çok daha aktif bir yaşam sürerler. Ancak, zamanla diz protezi farklı nedenlere bağlı olarak başarısız olur. Böyle durumlarda diz şişer ve ağrılıdır. Hastalar dizlerini güvensiz ve gergin hissederler, günlük yaşam aktivitelerini yapmakta zorlanırlar.

Şayet diz protezinizde problemler çıkmaya başlamışsa doktorunuz size ikinci bir diz ameliyatı önerebilir. İşte bu revizyon TDP (rTDP) ameliyatıdır. Bu ameliyatta mevcut protezinizin parçalarının bir kısmı değiştirilir veya tüm protez çıkartılıp yeni protezle değiştirilir.

Her iki ameliyatında amacı aynı  olsa da - ağrıyı azaltmak ve fonksiyonları iyileştirmek - revizyon cerrahisi ilk yapılan TDP ameliyatından oldukça farklıdır.Daha uzun sürer ve hedefe ulaşmak için detaylı planlama, özel implant kullanılmasını gerektiren kompleks bir uygulamadır.

Solda primer TDP, Sağda rTDP

TANIM

İlk TDP uygulamasında eklemin yerine metal ve plastik parçalardan oluşan protez yerleştirilir. TDP uygulamalarının çoğu başarılı olsa da zamanla orijinal protez parçalarının revizyonunu gerektiren implant aşınması ve gevşemesi gibi problemler ortaya çıkabilir.  Farklı revizyon uygulamaları vardır. Bazen yalnızca protezin bir parçasının değişimine ihtiyaç duyulurken bazen de tün protez parçalarını değiştirmek gerekir. Dizin çevresinde kemikte kayıplar izlenebilir ve rTDP uygulaması sırasında bu kemiğin ögmentler (kemiğin yerini alan metal parçalar) veya kemik greftleri ile restore edilmesi gerekir.

Ögmentler

Tibial implant altına yerleştirilen ögment

Meydana gelen kemik hasarı rTDP olgularında standart diz protezlerinin kullanımını zorlaştırabilir.  Çoğu olguda destek için kemik içinde daha derine yerleşen uzun ve kalın stemleri olan protezler kullanılır.

NE ZAMAN REVİZYON TOTAL DİZ PROTEZİ ÖNERİLİR

• implant gevşemesi ve aşınma

TDP'nin başarı ile fonksiyon göstermesi için kemiğe sıkıca tutunmaya devam etmelidir. İlk TDP ameliyatında protez kemik çimentosu ile kemiğe tutturulur veya kemiğin implantların yüzeyi üzerine tutunması arzulanır. Her iki durumda da implant sıkı bir şekilde kemiğe bağlanır. Zamanla implantın kemikle olan bu bağlantısı bozulabilir, 

implant gevşer ve ağrı ortaya çıkar. Gevşemenin neden oluştuğunu tespit etmek her zaman mümkün değildir, ancak obezite, iki metal arasındaki plastiğin aşınması gibi durumlarda ortaya çıkabilir. İlk TDP uygulaması sırasında çok genç yaştaysanız implant sağkalım süresi dolduğunda bu tür başarısızlık oluşacaktır.

Osteolizis, gevşeme

Plastik liner'ın aşınması ile oluşan küçük partiküller diz eklemi içinde ve çevresinde birikir ve zamanla vücudunuz immün savunma mekanizmalarını aktive eder. Bu aktivasyonla protezin çevresindeki kemiğin erimesine yol açan olaylara sebep olur. zamanla bu kemik kaybı, erimesi nedeniyle protez-kemik bağlantısı kaybolur.

• Enfeksiyon

Tüm ameliyatlar için potansiyel bir komplikasyondur. Hastanede veya eve gittiğinizde ortaya çıkabileceği gibi yıllar sonra da aniden ortaya çıkabilir.

Protez eklem enfekte olursa şişer ve ağrılı olur. İmplant zamanla kemiğe bağlantı noktalarından gevşemeye başlar. Hatta implant kemiğe sıkıca bağlı kalmaya devam etse de ağrı, şişlik ve akıntı olması nedeniyle rTDP uygulaması gerekir.

Enfeksiyon sebebiyle rTDP uygulaması farklı tarzlarda uygulanabilir. Bakteri tipi, enfeksiyonun ne zamandan beri olduğu (süresi), enfeksiyon boyutu, hastanın genel sağlık durumu ve hastanın tercihi yöntemin belirlenmesinde değerlendirilen parametrelerdir.

Debridman: Eklem açılır ve eklem içi yıkanır. Modüler olan plastik liner değiştirilir. Metal implantlar yerinde bırakılır.

2-aşamalı cerrahi: bazı durumlarda tüm implantı çıkartmak gerekir. İlk ameliyatta implant çıkartılır, debridman-yıkama yapılır ve yerine antibiyotik emdirilmiş kemik çimentosundan yapılan veya fabrikasyon spacer yerleştirilir. Belli süre ile intravenöz antibiyotik uygulaması yapılır. Enfeksiyon temizlendiği zaman ikinci bir ameliyatla spacer çıkartılarak revizyon protezi uygulanır.

Spacer

Tek-aşamalı cerrahi: Bazı özel durumlarda aynı seansta hastanın ilk implantları çıkartılır, yıkama ve debridman yapılır, aynı seansta rTDP uygulanır. Ameliyat sonrası intravenöz antibiyotik kullanımına devam edilir.

• İnstabilite

Diz eklemi çevresindeki ligamanlar hasar görebilir veya ilk ameliyatta ligaman dengesi uygun bir şekilde sağlanamamış olabilir. Bu durumlarda diz güvensiz hale gelir. İmplantları çoğu diz ligamanlarının sağlam olduğu varsayılarak dizayn edilmiştir. İşte bu ligamanların herhangi bir problemi protezin uygun çalışmasına engel olur, problem ortaya çıkar. 

Ligaman Hasarı

Zamanla tekrar eden şişlikler ve güvensizlik hissi ortaya çıkar. Şayet dizin bu güvensiz hali dizlik veya fizik tedavi gibi konservatif yöntemlerle tedavi edilemezse rTDP uygulaması gerekir.

• Sertlik-hareket Kısıtlılığı

TDP uygulanan bazı dizler günlük fonksiyonları yapmanız için gerekli olan eklem hareket genişliğini kazanamayabilir. Bu özellikle ameliyattan sonra diz çevresinde aşırı skar dokusu oluştuğunda izlenir. Bu durumda ilk olarak hareketi kazanmak için anestezi altında manipülasyon uygulaması gerekir. Bu uygulamada doktorunuz skar dokusunu uzatıp ayıracak şekilde dizinizi nazik zorlamalarla kıvırır.

Anestezi altında manipülasyon

 Her zaman bu uygulama başarılı olmaz ve rTDP uygulamasına ihtiyaç duyulur.

• Kırık

TDP komponentleri çevresinde kemikte kırık oluşabilir. Bu kırıklar genelde düşme ile oluşmuştur ve revizyon cerrahisi ihtiyacı doğabilir. 

Periprostatik Kırık

rTDP ihtiyacı olup olmadığına karar verirken doktorunuz birkaç parametreyi değerlendirecektir ki bu parametreler; kalan kemiğin kalitesi, kırığın tipi ve lokalizasyonu, implant gevşemesinin olup olmamasıdır.  Şayet kemik osteoporoz nedeniyle çok zayıflamış ise hasarlı bölümün tamamen daha geniş olan revizyon protezi ile doldurulması gerekir.

rTDP SONRASI OLASI KOMPLİKASYONLAR

Tüm cerrahi yöntemlerde olduğu gibi rTDP uygulaması bir takım riskler taşır. Bu ameliyat ilkine göre daha uzun sürer ve daha komplekstir, komplikasyon riski de aha fazladır. Olası riskleri ve bunlardan korunmak için alınacak önlemleri ameliyat öncesinde doktorunuzla detaylı olarak konuşunuz.

• Kötü yara iyileşmesi
• Hareket kısıtlığı - sertlik
• Enfeksiyon
• Kanama
• Pıhtı oluşumu
• Ameliyat sırasında diz çevresi kemiklerde kırık
• Damar-sinir hasarı
• Pulmoner emboli - akciğerlerde kan pıhtısı
• Kalp krizi, akciğer komplikasyonları, inme gibi medikal problemler