Revizyon Total Kalça Protezi

REVİZYON TOTAL KALÇA PROTEZİ

(Resim ve metin için American Academy of Orthopaedic Surgeons  (AAOS) Hasta bilgilendirme sitesi kaynak olarak kullanılmıştır. Kaynak: https://orthoinfo.aaos.org/en/treatment/revision-total-hip-replacement/ )

Total Kalça Protezi (TKP) tüm tıptaki en başarılı cerrahi tedavi yöntemlerinden birisidir. Hastaların çoğu ameliyat sonrasında sakatlayıcı ağrı olmaksızın daha aktif bir yaşam sürerler. Ancak TKP zamanla farklı nedenlere bağlı olarak başarısız hale gelebilir.  Böyle bir durumla karşılaşıldığında doktorunuz TKP',n bazı veya tüm parçalarının değişimini içeren 2. bir ameliyatı size önerebilir. Bu ameliyat Revizyon TKP (rTKP) olarak adlandırılır.

Her ikisi de aynı amaçlara sahip olsa da - ağrıyı azaltmak, fonksiyonları iyileştirmek,  deformiteyi düzeltmek - rTKP ilk yapılan primer ameliyattan farklıdır.

TANIM

Primer TKP uygulamasında kalça ekleminin bozulmuş olan kısımları metal, polietilen, seramik protez parçaları ile değiştirilir. Primer TKP çoğu zaman başarılı olsa da zamanla problemler gelişebilir ve bazı parçalarının veya tümünün değişimi gerekli olur. Kalça eklemi çevresindeki kemikte ilk protezin başarısızlığından etkilenip eriyebilir ve rTKP sırasında ögmentler (kayıp kemiğin yerini alan metal parçalar) veya kemik greftlerle rekonstrükte edilmesi gerekir.

Farklı metal ögmentler

Kalça eklemi çevresindeki kemik ve yumuşak doku hasarı nedeniyle primer TKP'de kullanılan implantlar rTKP'de  ya sınırlı oranda kullanılabilir yada hiç kullanılamaz. Birçok vakada doktorunuz kemik ve yumuşak doku hasarından doğan eksiklikleri kapatmak için özel protezler (implantlar) kullanır.

Revizyon protezler

Solda TKP, Sağda rTKP

rTKP Uygulaması Önerildiğinde

• İmplant (protez) aşınması ve gevşemesi

TKP'nin fonksiyonel olarak çalışması için implant kemiğe sıkıca bağlı kalmaya devam etmelidir. İlk ameliyat sırasında kalça protezi komponentleri ya kemiğe çimento ile bağlanmıştır yada çimentosuz olarak kemik içine sıkıştırılarak yerleştirilmiştir ve zamanla implant üzerine  kemik tutunması beklenir. Çimentosuz uygulanan protezlerde bazen ilk sıkıştırma sıkılığı elde edilse de zamanla oluşması gereken kemik tutunma oluşmadığı için kemikte yetmezlik meydana gelebilir. Ayrıca başlangıçta her iki tip fiksasyon arzulanan başarıyı sağlamış olsa da geçen uzun yıllar sonrasında gevşeyebilir. Sonuçta ağrılı TKP oluşur.

Gevşeme her zaman belirgin değildir fakat tekrarlayan yüksek etkili aktiviteler, aşırı vücut ağırlığı, kap ve baş arasında yerleşen plastik liner aşınması gevşemeyi zamanla arttırır. İlk ameliyatın yapıldığı tarihte genç olan hastaların sağkalım süresi  bu yapay kalçaların sağkalım süresini aşar. Bu tip hastalarda uzun dönemde gevşeme ve aşınmaya bağlı rTKP uygulaması gerekir.

Kemikle stem arasındaki boşluklar 

Bazen kap içine yerleşen plastik liner kaynaklı plastik küçük partiküller eklem çevresinde birikirler ve vücudun immün sistemini aktive eder. Oluşan bu immün yanıt implant çevresindeki sağlıklı kemiği etkiler, osteolizis adı verilen kemik ermesine sebep olur. Sonuçta implantın kemiğe tutuna yeteneği bozulur ve implant gevşemesi oluşur.

Plastik liner aşınmış, Kemikte osteolizis izleniyor, Baş çanak merkezinde değil

Plastik linerlar  yıllar içinde oldukça geliştirildi, aşınma ve osteolizis çok daha az oranda izlenir.

Sol çanak gevşemiş

• Enfeksiyon

Tüm cerrahiler için olası bir komplikasyondur. Bakteri protez yüzeyine ve ya çevresine ulaşırsa enfeksiyon izlenir. Enfeksiyon hastanede veya eve gittikten sonra oluşabilir. Yıllar sonra bile oluşması mümkündür.

TKP enfekte olursa ağrılı bir durum oluşur ve implant zamanla kemiğe tutunduğu alanlardan serbestleşir. İmplant uygun bir şekilde kemiğe fikse olsa da hastanın ağrısı, instabilitesi ve enfeksiyona bağlı drenajı olabilir.  Bakteri yalnızca antibiyotiklerle protez uygulanan eklemden temizlenemeyeceği için genellikle rTKP  gerekir.

Enfeksiyon için revizyon cerrahisi farklı şekillerde yapılabilir. Hangi yöntemin en iyisi olduğuna siz ve doktorunuz birlikte aşağıdaki faktörleri değerlendirerek karar vereceksiniz; bakteri tipi, enfeksiyonun süresi ve şiddeti, hastanın genel sağlık durumu, hastanın yürüme kapasitesi, sizin spesifik tedavi seçiminiz,

Debridman: Doktorunuz kalçanızı açacak, eklemde bakterileri yıkayacak. Baş ve plastik liner değiştirilecek. Kemiğe sıkıca bağlı olan metal bölümler yerinde bırakılır. Debridman sonrasında birkaç hafta intravenöz antibiyotik tedavisi alacaksınız.

2 aşamalı cerrahi: Bazen tüm implantı çıkartmak gerekir. Bu durumda genellikle doktorunuz 2 ayrı ameliyatla tedavinizi planlayabilir. İlk cerrahide tüm implantlar çıkartılır ve kalçaya antibiyotik emdirilmiş kemik çimentosu protez şekli verilerek konulur -fabrikasyon hazırlanmış antibiyotikli spacerlar da vardır .  Bu spacer birkaç hafta bu alanda kalır ve bu sırada intravenöz antibiyoterapi uygulanır. Enfeksiyon temizlendikten sonra 2. cerrahi uygulanır; spacer çıkartılır, yeni protez konur.

Antibiyotikli spacer

Tek aşamalı cerrahi: Bazen doktorunuz aynı seansta, yani tek ameliyatta, Protezi çıkartıp eklemi yıkar ve  yeni protez yerleştirebilir. Sınırlı hallerde uygulanması mümkündür.

• Tekrar Eden Çıkık

Kalça protezi de normal kalça gibi top ve cep şeklinde anatomik ilişkiye sahiptir. Bu sistemin iyi çalışması için her durumda topun cep içinden çıkmaması gerekir. Travma yada bazı pozisyonlar femur başının çanaktan çıkmasına sebep olur. Bu duruma kalça çıkığı adı verilir. Şayet tekrar eden kalça çıkığı olursa protez parçalarının daha iyi pozisyonlandırılması veya çıkığı önlemek amacıyla özel implant dizaynları kullanılması için rTKP uygulaması gereklidir.

Solda TKP çıkığı, Sağda rTKP

• Kırık

kalça protezi komponentleri çevresinde kemik kırığı oluşabilir. Sıklıkla düşmeye bağlı oluşur ve rTKP uygulaması gerekir. Revizyon ihtiyacına doktorunuz geride kalan kemiğin durumunu, implantın gevşek olup olmadığını ve kırığın lokalizasyonunu değerlendirerek karar verir. Nadiren implantın kendisi de kırılabilir. Bu durumda revizyon cerrahisi gerektirir.

Periprostatik kırık sonrası rTKP

• Metal iyonlarına karşı reaksiyon ve metal alerjisi

Zamanla implant yapımında kullanılan metaller kırılabilir veya aşınabilir. İmplant üzerinden ince partikülle implant çevresine dökülür. Metal-metal eklemleşmenin olduğu TKP'de bu duruma daha sık rastlanır. Bazı hastalarda bu partiküllerdeki metal iyonlarına karşı oluşan duyarlılık kalça çevresindeki kemiğe ve yumuşak dokulara zarar verebilir. Sonuçta rTKP uygulamasına ihtiyaç duyulabilir.

Nadiren kullanılan implanttaki metale karşı oluşan alerji implant alanı çevresinde ağrıya sebep olabilir. Bu durumda metal alerjisi olduğuna dair doktorlar arasında görüş birliği yoktur.

• Diğer nedenler

Genç ve aktif olanlarda aşınma ile ilişkili problemler nedeniyle sıklıkla rTKP gerekir. Obez ve diyabet gibi özel medikal duruma sahip olanlarda ise enfeksiyon veya implant yetmezliği nedeniyle sıklıkla rTKP uygulaması ihtiyacı doğar.

REVİZYON TOTAL KALÇA PROTEZİNİN KOMPLİKASYONLARI

Herhangi bir cerrahi tedavide olduğu gibi rTKP uygulamasında da bazı riskler vardır. Bu ameliyat TKP'ne kıyasla daha uzun sürer ve komplekstir, komplikasyon riski daha fazladır. Ameliyattan önce her bir risk ve olası komplikasyonlar için doktorunuzla görüşün. 

Olası komplikasyonlar;

• Çıkık
• Enfeksiyon
• Kan pıhtısı
• Akciğerde kan pıhtısı
• Bacak eşitsizliği
• Heterotopik ossifikasyon: Kas ve yumuşak dokularda olmaması gereken yeni kemik oluşumu
• Kırık
• Damar-sinir yaralanması
• İmplant gevşemesi