PROTEZ CERRAHİSİ ÖNCESİ ENFEKSİYONDAN KORUNMA YOLLARI
Enfeksiyon, protez cerrahi uygulanan 100 hastadan bir tanesinde karşılaşılan ciddi bir problemdir. Eğer protez uygulaması yapılan ekleminizde ameliyat sonrasında enfeksiyon izlenirse bu durumu tedavi etmek için ilave cerrahi girişim(ler)in yapılması gerekebilir. Sonuçta memnuniyetiniz olması gerekenden daha az olacaktır.
Enfeksiyonun önlenmesinde genel sağlık durumunu son derece önemlidir. Araştırmalar gösteriyor ki herhangi bir mevcut sağlık problemi cerrahi enfeksiyon riskini azaltmak için ameliyat öncesinde mutlaka iyileştirilmelidir. Enfeksiyon riskini arttıran en önemli 3 problem şunlardır;
Obezite veya Aşırı Kilo Problemi
Obezite, kişinin boyuna kıyasla normalden daha fazla kilolu olması demektir. Doktorlar bunu Vücut Kitle Endeksini hesaplayarak tespit ederler. Başarılı protez cerrahisi için obezite veya aşırı kilolu olmak ciddi bir endişe kaynağıdır. Çalışmalar bu tip hastalarda protez cerrahisi sonrası problem izlenme riskinin yüksek olduğunu göstermektedir. Şayet obez iseniz ameliyatınıza kesin karar vermek sizin ve doktorunuzun ortak karar verebileceği bir durumdur.
Genelde obeziteye diyabet, kalp hastalığı, beslenme bozukluğu gibi bir çok kronik hastalık eşlik eder. İşte bu diğer medikal hastalıklar sizi cerrahi sonrasında bir sağlık problemi ile karşılaşma yönünden riskli hale getirir. Doktorunuz kilonuz ve genel sağlık durumunuzu değerlendirdiğinde ameliyat olmanıza karşı çıkabilir.
Sigara veya Tütün Kullanımı
Bunları kullanmak protez cerrahisi sonrası problemle karşılaşma riskinizi arttırır. Bu sorunlar kabaca pıhtılaşma, enfeksiyon ve yara iyileşme problemleridir. Nikotin, tütün içindeki temel bağımlılık yapan kimyasaldır. Kan damarlarında daralmaya sebep olur. Sonuçta, daha az kan iyileşen ekleme gidebilir ve protez uygulanan eklemin enfekte olma şansı artar.
Nikotin vücudunuzda doğrudan Kronik Obstrüktif Pulmoner Astıma, Akciğer Kanserine, Vaskuler Hastalıklara, Hipertansiyona, Koroner kalp Hastalığına ve Kan Pıhtısı oluşumuna sebep olur.
Sigara dumanı ile alınan toksinler vücudun inflamatuvar yanıtını etkiler ve dolayısıyla yara iyileşmesi bozulur. Daha zayıf skar dokusu oluşur ve yara problemleri artar. Sigara tiryakilerinde 2,5-3,2 kat daha fazla oranda yara iyileşe problemleri izlenir. Sigara dumanı içindeki karbonmonoksit ve nikotin kanın dokulara oksijen taşıma kabiliyetini etkiler. Sigara dumanı içindeki toksinler aynı zamanda alyuvarların enfeksiyona karşı olan yanıtını yavaşlatarak vücudun immün sistemini etkiler.
Sonuçta kötü skar dokusu oluşumu, yara problemleri, kötü oksijen dağılımı, kanlanmanın bozulması ve immün yanıtın sigara kullanımına bağlı olarak bozulması birleşik etki yaparak protez cerrahisi sonrası enfeksiyon oluşma riskini 1,8 kat arttırır.
Ayrıca sigara tiryakilerinin iyileşmesi uzun sürer, daha uzun süre hastanede yatarlar, taburcu olduktan sonra komplikasyon gelişimine bağlı olarak hastaneye tekrar yatışları daha sık olur. Bu hastalarda ağrı kontrolünün sigara içmeyenlere kıyasla daha kötü olduğu tespit ediliştir. Daha yüksek dozda narkotik ilaç kullanımına ihtiyaç duyarlar.
Buna karşı sigarayı bırakmak ve nikotinli ürün tüketimini azaltmak başarılı cerrahi geçire şansınızı arttırır. Doktorunuz ameliyattan önce tütün ve nikotin içeren herhangi bir şeyi kullanmayı bırakmanızı isteyebilir. Tütün ürünlerini ameliyattan 4-6 hafta önce bırakmanız gerekir. Bu uygulama ile komplikasyon riskiniz %50 azalır. Ne kadar uzun süre sigara kullanmazsanız riskiniz o kadar azalacaktır. Doktorunuz bu zararlı alışkanlığı durdurmak için ilaç kullanmanızı önerebilir ve sigara bırakma programlarını size önerebilir.
Şeker Hastalığı
Vücudun kan şekerini kontrol edemediği ve kan şeker düzeyinin istenmeyen seviyelere çıktığı durumdur. Kan şekerini kontrol etmenin diyet, ağız yoluyla alınan ilaçlar ve insülin enjeksiyonları gibi farklı yolları vardır.
Şayet şeker hastalığınız varsa ameliyat öncesinde kan şekerinizin kontrol altında tutulması gereklidir. Kan şekeri seviyeniz 180 mg/dL seviyesine çıkarsa kontrolsüz durum söz konusudur. Protez cerrahisi sonrasında problemle karşılaşma riskiniz çok yüksektir.
Kalp, akciğer, sindirim sistemi, böbrekler, cilt, sinirler ve immün sistem kontrolsüz diyabet varlığında hasar görür. Bu genel sağlığınız için büyük bir problem olduğu gibi protez cerrahisi uygulandıktan sonra enfeksiyon riskini de oldukça arttırır.
Kan şeker düzeyi kontrol altında değilse doktorunuz ameliyatınızın ertelenmesini tavsiye edecektir. Kan şeker kontrolünüz iyileştikten sonra ameliyat olmanız yara iyileşmesini kolaylaştırır ve enfeksiyon riskini azaltır. Hemoglobin A1C (HbA1c) adı verilen kan testi vücudunuzun son üç aydaki kan şekeri kontrolü hakkında bilgi verir.
Genel sağlık durumunuz göz önüne alındığında enfeksiyon yönünden ameliyat öncesinde düşük, orta veya yüksek riskli olabilirsiniz. Sağlık problemlerinizi doktorunuzla tartışınız ve ameliyat öncesi uygun konsültasyonlarla tedavinizi tamamlayın. Bu işlem başlangıçta zaman kaybı yada maliyet artışı gibi görünse de cerrahi öncesi enfeksiyon riskinizi anlamlı oranda azaltır.
Medikal ve mental durumunuz ne kadar iyi olursa o oranda cerrahi sonuçta başarılı olacaktır. Cerrahi bir takım yaklaşımıdır ve sizde bu takımın en önemli parçasısınız.
Kaynak: https://hipknee.aahks.org/decreasing-your-risk-of-infection/ ve https://hipknee.aahks.org/a-successful-hip-or-knee-surgery-depends-on-you-quitting-smoking/
