DİZ PROTEZİ UYGULAMASI SONRASI SPORA DEVAM EDEBİLİR MİYİM?
Total Diz Protezi (TDP) uygulaması dizinde ileri düzeyde kireçlenme olan hastalara uygulanan son derece başarılı bir cerrahi tedavidir. Ağrıyı azaltır, fonksiyonları iyileştirir, eklem dizilimini düzeltir. Doktorunuzla ameliyattan sonra hangi tip sporlara katılabileceğiniz konusunda konuşmalısınız.
TDP uygulaması yapılan yaşlı hastalar geçmiştekilere kıyasla günümüzde daha aktiftirler. Aynı zamanda bu cerrahi artık daha genç ve aktif hastalara da uygulanmaktadır. Ameliyattan önce hastaların aklındaki sorulardan biriside "Ameliyattan sonra aktif yaşam stilime dönebilecek miyim?" sorusudur. Dizinize yerleştirilen protez (implant) mekanik bir cihazdır, bu implanta etki eden güçler spor aktiviteleri sırasında günlük hayat aktivitelerine kıyasla çok daha fazladır. İmplanta etki eden bu güçler aşınma ve bozulmaya sebep olabilir. Gevşeme ve osteolizis implanttaki bir parçanın bozulduğu ve/veya aşındığı durumlarda implantın üzerine yerleştiği kemikte izlenen erimedir.
Son 40 yılda hem protez dizaynı hem de protez yapımında kullanılan materyaller çok gelişmiş olsa bile cerrahlar zorlamalı atletik aktivitelerin implant ömrü üzerine kısmen kötü etkisi olduğunu gözlemlemişlerdir. Pasif yaşam tarzına sahip bir hastaya kıyasla fiziksel olarak aktif hastalarda diz protezinin ne kadar süre sağlıklı kalacağını bilemiyoruz. Geleneksel olarak önerilen ameliyat sonrası spora katılımın kişinin kendi tercihi ve sağduyusu olmasıdır.
TDP uygulaması, ameliyat öncesinde yapmadığınız veya yapamadığınız zorlamalı sporları yapabileceğiniz anlamına gelmez. Yapabileceğiniz spor aktiviteleri ancak ameliyattan önce yaptıklarınız olacaktır. Şayet ameliyattan önce yüksek darbeli sporları yapabiliyorsanız aynı tipteki sporları ameliyattan sonra %100 tekrar yapabileceğinizin garantisi yoktur , kabul edilen %90 oranında bu sporlara geri dönebileceğinizdir.
Spora dönüşü etkileyen bir diğer parametrede genel sağlık durumunuzdur. Genel sağlık durumunuz ne kadar iyiyse spora dönüşünüzde o kadar kolay olur. Şayet ameliyat öncesinde yüksek darbeli spor yapıyorsanız genel beklenti ameliyat sonrasında orta yada düşük darbeli sporları yapabileceğinizdir.
Fiziksel aktivitenin genel sağlığınız ve refahınız üzerindeki yararlı etkileri yadsınamaz. Aktivite ile daha iyi kardiyovasküler sağlık, kas gücü, dayanıklılık, denge, koordinasyon ve kişisel memnuniyet oluşması beklenir.
Spor yapmanın diz implantlarınız üzerindeki etkisi ne kadar büyük olursa, implantın hasar görme olasılığı da o kadar artar. Aracınızın lastiklerine benzetme yapabilirsiniz - ne kadar çok asfalt yoldan araziye çıkarsanız, lastikleriniz o kadar çok aşınır.
Ameliyattan sonra spora katılım konusunda önceden doktorunuzla mutlaka detaylı konuşmanız önerilir. Böylece ameliyat sonrasında hangi sevideki aktivitenin size uygun olacağını planlayabilirsiniz.
Yüksek Etkili Sporlar: Ağırlık taşıyan eklemlerin (ayak, diz ve kalça) yoğun ve / veya sık aşınması ve travması ile karakterize edilen bir aktivite veya spor. Örnekler: Beysbol, basketbol, futbol, hentbol, hokey, karate, tenis, koşu, futbol, su kayağı
Orta etkili sporlar: Badminton, paten, tenis, yokuş aşağı kayak, binicilik, bowling
Düşük etkili sporlar: bisiklet, yürüyüş, yürüyüş, jimnastik, fitnes/ağırlık kaldırma, dans, yüzme ve golf
Kaynak: https://hipknee.aahks.org/resuming-sports-after-knee-replacement/
Sci Rep. 2016; 6: 24630. Sports Activity after Low-contact-stress Total Knee Arthroplasty – A long term follow-up study
