Yardımcı Yürüme Cihazları

YARDIMCI YÜRÜME CİHAZLARI

Diz veya kalça protezi uygulamaları sonrası kullanılan bazı cihazlar iyileşme döneminde yürüme sırasında yardım sağlar.

Bunların sayesinde;

• Ameliyat olan alt ekstremiteye daha az yük verilir
• Hasta bunların kullanımı ile daha kolay denge sağlar
• Günlük aktivitelerin daha güvenli yapılması sağlanır

Başlangıçta kullanımları zor olsa da zamanla alışılır ve kullanım kolaylaşır

KOLTUK DEĞNEKLERİ

Temelde 2 tip koltuk değneği mevcut;

1. Koltuk altı destekli

2. Dirsekten destekli (Kanedyen)

• Ayakta dik dururken koltuk değneği koltuk altından 2,5-5 cm daha aşağıda durmalı
• Koltuk değneği tutma alanları kalça eklem hattının üzerinde kalmalı
• Koltuk altındaki damar ve sinirlere bası oluşturmamak için ağırlık koltuk altı desteklerinde değil ellerde olmalıdır

Yürüme için öne hafifçe eğilin ve koltuk değneklerinin ucunu bir ayak mesafesi öne koyun. Ameliyat olmuş taraftaki ayağınızı ilk  olarak karşıya atın fakat yük koltuk değneklerinde olmalı. Vücudunuzu koltuk değnekleri arasından hafifçe öne doğru taşıyın. Sağlam taraftaki bacağınızla adımı tamamlayın. Sağlam bacağınız yerdeyken koltuk değneklerini ileri doğru atarak bir sonraki adımın hazırlığına başlayın. Daima ileri doğru bakın aşağıya ayaklarınıza bakmayın.

Oturmak için hafifçe öne eğilin ve ameliyat olduğunuz taraftaki ayağı biraz öne doğru ilerletin ve koltuk değneklerini tek elinize alın. Diğer elinizi arkaya doğru uzatın ve sandalyeye oturun. Kendinizi aniden bırakmayın, yavaşça sandalyeye doğru alçalın. Oturduğunuzda koltuk değneklerini yakınınızdaki bir yere yaslayın. Onları ters çevirdiğinizden emin olun - koltuk değnekleri uçlarına doğru yaslanırlarsa düşme eğilimindedir. Ayağa kalkmak için kendinizi sandalyenin önüne taşıyın. Her iki koltuk değneğini de yaralı taraftaki elinizde tutun. Kendinizi yukarı itin ve iyi bacağınızın üzerinde durun.

Merdiven inip çıkarken hem güçlü hem de esnek olmanız gerekir. Merdivenin karşısında, bir elinizle tırabzana tutunun ve diğer taraf koltuk altına koltuk değneklerini sıkıştırın. Yukarı çıkarken, yaralı ayağınızı arkanızda tutarak iyi ayağınızla ilerleyin. Aşağıya inerken, yaralı ayağınızı öne doğru tutun ve her adımı iyi ayağınızla atın. Her seferinde bir adım at. En azından ilk başta birisinin size yardım etmesini isteyebilirsiniz. Tırabzan olmayan bir merdivenle karşılaşırsanız, her iki kolun altındaki koltuk değneklerini kullanın ve daha fazla güç kullanarak iyi bacağınızdaki her adımı yukarı veya aşağı ilerletin.

BASTON

Denge veya stabilite ile ilgili düşük düzeyde problem yaşıyorsanız, bacak veya gövdenizde zayıflık ya da ağrınız varsa baston size yardımcı olabilir. İleri yaştaysanız tek nokta teması olan baston size daha rahat ve güvenli yürüme olanağı sağlar.

• Dik dururken bastonun üst kenarı el bileği kıvrımına ulaşmalıdır
• Bastonu kavradığınızda dirseğiniz hafif kıvrık durmalıdır
• Bastonu desteğe ihtiyaç duyduğunuz tarafta değil de karşı taraftaki elinizde tutmalısınız. Örneğin; sol diz protezi uygulaması yapılmışsa bastonu sol elinizde taşımalısınız.

Yürüme için bastonu bir adım önünüze getirin ve aynı anda ameliyatlı bacağınızı bastonun hizasına doğru ileri atın. Bastonu ve ameliyatlı bacağınızı aynı anda yere basın ve vücut ağırlığının bir kısmını baston üzerine aktarın. Takiben sağlam taraf ayağınızı bastondan daha öne atarak ritmik yürümeye çalışın.

Merdivenleri tırmanmak için bastonunuzu yaralı bacağınızın karşısındaki elinize yerleştirin. Serbest elinizle tırabzana tutunun. Önce sağlam bacağınızla bir basamak çıkın, sonra yaralı bacağınızı çıkarın. Merdivenlerden inmek için önce bastonu ineceğiniz basamağa koyun, sonra yaralı bacağınızı ve daha sonra vücut ağırlığınızı taşıyan iyi bacağınızı indirin.

YÜRÜTEÇ

Total kalça protezi veya total diz protezi olgularında denge ve yürüme için koltuk değneği veya bastondan daha fazla yardıma ihtiyaç vardır. Dört ayaklı bir yürüteç size yeterli denge ve güvenli yürüme sağlar. Adım atarken vücut ağırlığının bir kısmının alt ekstremitelere binmesini engeller. Güçlenip direnciniz arttığında bacaklarınıza daha fazla güç verebilirsiniz.

• Dik dururken yürütecin üst kenarı el bileği kıvrımına ulaşmalıdır
• Yürüteci kavradığınızda dirseğiniz hafif kıvrık durmalıdır
• Sırtınızı düz tutun, yürütecin üzerine eğilmeyin
•  Yürüteç bacaklarındaki lastik uçların iyi durumda olduğundan emin olun. Bozulmuş olanlar dengenizi bozabilir.

Yürümek için yürüteç bir adım önünüzde durmalı, dört bacağının da yerde düz olduğundan emin olun. Her iki elinizle destek için yürüteci kavrayın, ameliyatlı bacağınızı yürütecin ortasına getiriniz. Tüm boşluğu ileri doğru adımlamaya çalışmayın. Sağlam bacağınızı kaldırdığınızda yürütecin tutamaklarını kavrayarak bastırın ve ameliyatlı bacağınızı yükten istediğiniz oranda kurtarın. Dönerken daima küçük adımlar atın ve yavaş hareket edin.

Oturmak için bacaklarınız sandalyeye dokunana kadar geri gidin. Ameliyatlı bacağınızı bir adım öne alın. Elleriniz arkanızda sandalyeyi tutarken yavaşça sandalyeye oturun. Daha sonra da yavaşça sağlam bacağınıza yüklenerek sandalyeden kalkın.

Yürüteç ile merdiven çıkamazsınız.

Kaynak: https://www.orthoinfo.org/en/recovery/how-to-use-crutches-canes-and-walkers/